 |
|
nederlandse literatuur
|
Over welke dichter had Gerard Reve het in deze brief van 2 januari 1990 aan ondergetekende?
Boudewijn Büch kan het in ieder geval niet geweest zijn.
Het antwoord op deze vraag vindt u hier, als onderdeel van een reeks herinneringen opgehaald t.g.v. de 100e respectievelijk 75e geboortedag van twee onsterfelijke figuren zonder wie mijn loopbaan in het boekenvak een stuk saaier zou zijn geweest.
Vanwege herhaaldelijk spelbederf heeft Gerrit Komrij in deze verhaaltjes zijn eigen plek gekregen.
Eric Schneyderberg - 14 december 2023
------------------
Eerst maar even Komrij, dan een restje Reve en nog een beetje Büch.
Korte tekst over Boudewijn Büch, oorspronkelijk verschenen in de bundel Demonen uit 2003, gedrukt in een oplage van 200 exemplaren.
Verfomfaaid exemplaar met nogal wat aantekeningen, maar Bassie en Adriaan nog steeds goed waarneembaar op het omslag.
Bijgevoegd:
Bloemlezing uit de nogal bizarre mail-correspondentie tussen bovenvermelde tekstbezorger/biograaf en ondergetekende, uitgeprint op enkele vellen A4, waaruit hierbij alvast deze hoopvolle quote:
Ik zie een biografie trouwens niet als een eindstation of 'de definitieve waarheid'.
Dat er 'nieuwe' documenten en andere getuigenissen en visies opduiken valt te verwachten en lijkt me heel gezond, anders zouden die biografen veel te veel praatjes krijgen.
NB:
Zoals al eerder aangegeven neemt de heer Pos het in zijn 27 pagina's lange nawoord niet al te nauw met de waarheid en manipuleert hij de inhoud van meerdere door Komrij aan mij verzonden faxberichten, iets waar hij desgevraagd een heel merkwaardige verklaring voor had.
Binnenkort leverbaar: de roofdruk Morgen heten we allemaal Arie.
Een van de boekjes met opdracht van Gerrit Komrij aan Boudewijn Büch waar destijds (zie boven) zoveel om te doen is geweest.
Bijzonder, in de jaren 90 herbonden exemplaar: donkerblauw halfmarokijn, platten overtrokken met blauw papier, rugbelettering in goud: geen auteur en/of titel maar het ISBN.
Inliggend is een door Komrij met de hand geadresseerd exemplaar van de beroemde "Arabische" ansichtkaart.
Curieus, in perfecte staat.
Gevouwen blad Zerkall-Bütten, met daarop een proeve van de titelpagina van deze fraaie editie als ook de verzen Metamorfose en Fiat Nox, alles in de uiteindelijke zetspiegel.
De in blauw af te drukken titel CAPRICCIO is hier echter nog niet zichtbaar.
Mooi fris blad, met het ex libris blindstempel van Boudewijn Büch, rechtsonder achterzijde.
N.B.: Exemplaren uit de reguliere editie van Capriccio werden gedrukt op Hollands papier van Van Gelder, het gebruik van Zerkall-Bütten was voorbehouden aan de 15 luxe exemplaren.
Fraaie aankondiging van deze tentoonstelling in het Letterkundig Museum te Den Haag, het “konijn uit De Avonden” op de voorzijde.
Exemplaar verzonden aan “de heren Gerard Reve en Joop Schafthuizen” te Machelen aan de Leie.
(Gerard Reve) Uitnodiging voor de tentoonstelling GERARD REVE, LERAAR EN BELIJDER - 2001 - 21 x 15 cm - [verkocht]
Uitnodiging voor de tentoonstelling in Letterkundig Museum te Den Haag, gedrukt naar ontwerp van Wim Crouwel.
Exemplaar uit het bezit van de Volksschrijver, maar niet als zodanig herkenbaar.
Zoals bekend werd door beide heren van deze uitnodiging geen gebruik gemaakt.
9 bladen doorleefd kladschrift, met vele doorhalingen en correcties, vervaardigd t.b.v. drie (van zeven) colleges die door Reve tussen 16 september en 1 oktober 1985 meerdere malen werden gegeven, een en ander in het kader van het Gastschrijverschap aan de Universiteit Leiden.
Tweede college, 16/17 September 1985 (zonder datum van vervaardiging): 3 bladen met daarop een lange inleiding en aantekeningen.
Derde college, 23/24-9-1985 (datum van vervaardiging 20.9.1985): 1 blad, recapitulatue en diverse aantekeningen aan twee zijden.
Vierde college, 30-9/1-10 1985 (datum van vervaardiging 26.9.1985): 5 bladen gevuld met een uitgebreide, volledig uitgeschreven tekst; een van Reves verzen uitgeschreven in de marge.
Mooi, want:
Al gooi ik mij elk weekeinde in de zenuwen over wat ik er de volgende keer van terecht breng, ik heb allerminst spijt dat ik de opdracht heb aangenomen.
Of:
Vaak als ik het over mijzelf of mijn werk heb krijg ik een hekel aan mijzelf, al duurt dat gelukkig meestal slechts kort. Maar ik denk dan maar al te vaak: ‘Is dat werkelijk allemaal zo groots, of is het een hoop hysterisch gelul?’
Maar gelukkig ook:
Ik heb de indruk dat u mijn indeling van de Vier Zuilen van het Proza op zijn minst als hypothese hebt willen aanvaarden.
NB: Deze teksten vormden de basis voor de in november gehouden hoorcolleges, de Albert Verweij-lezingen, waarvan de teksten zijn terug te vinden in het in 1986 verschenen boek ZELF SCHRIJVER WORDEN.
Foto 1: Een deel van het Geheime Landgoed in het zuiden van Frankrijk, Gerard Reve in bewonderende pose linksonder minimaal zichtbaar.
Foto 2: De Volksschrijver in robuuste houding voor de in aanbouw zijnde uitbreiding van het landgoed, later L’Albatros genoemd.
Foto 3: Reve voor de schouw in het huis van de nabij wonende vorige eigenaar van het door hem aangekochte perceel, de schrijver verbleef daar gedurende de bouwwerkzaamheden die hij zoals bekend eigenhandig uitvoerde.
De foto's vertonen op de achterzijde de geprinte afdrukdata uit januari 1972; de opnames zullen derhalve van iets vroeger datum zijn.
Auteursexemplaar van deze 19e [= 17e gezamenlijke] druk, met meer dan 90 correcties door Gerard Reve met zwarte balpen in de marges aangebracht.
Al vanaf de eerste gezamenlijke druk (de overbekende Witte Olifant uit 1964) reed de invalide Oom Hans Boslowits op een driewielig en miste het een weinig toen Werther Nieland zich op de fiets van zijn broer naar de Slingerbeekstraat begaf.
Het is aan de hand van DIT exemplaar dat deze en 89 (!) andere drukfouten in de daaropvolgende edities niet meer voorkwamen.
Ondanks het vele corrigeerwerk nog steeds een goed en stevig exemplaar, met een paar kleine vlekjes.
Leporello, 21 x 65 cm, bestaande uit 5 met zwart linnen overplakte panelen, elk met een door Gerard Hadders ontworpen voorplat van een deel uit een nieuwe reeks herdrukken.
De in 1993 opnieuw verschenen werken zijn Werther Nieland/De Ondergang Van De Familie Boslowitz, Tien Vrolijke Verhalen, Vier Wintervertellingen, Op Weg Naar Het Einde en Nader Tot U.
Eenmalig model, speciaal vervaardigd voor Gerard Reve.
Het complete manuscript van DE STILLE VRIEND, de korte roman van Gerard Reve die in 1984 in boekvorm verscheen.
Netschrift en kladschrift, inclusief alle mogelijke probeersels en varianten, met de kroontjespen vervaardigd op 268 bladen.
Dit fantastische pakket handschriften wordt hieronder eerst kort omschreven, daarna volgt een verwijzing naar een meer gedetailleerde beschrijving.
82 BLADEN VOLTOOID NETSCHRIFT: De complete roman, zo goed als gelijkluidend aan de gepubliceerde versie, vervaardigd tussen augustus 1983 en februari 1984.
34 BLADEN VOORLOPIG NETSCHRIFT: Een niet voltooide vroege versie van het werk, waarvan 11 pagina’s de tot dan toe ongepubliceerde tekst bevatten die in 2004 onder de titel Des Avonds Laat in de gelijknamige catalogus kon worden opgenomen (zie de fraaie passages elders op deze website).
In het hierna te benoemen kladschrift is dit verhaal bijna twee keer zo lang; het geheel onbekende restant bleef ongepubliceerd.
Deze oerversie biedt nog meer verrassingen, zoals bijvoorbeeld een meerdere pagina’s lange passage waarin Reve enkele bijeenkomsten van de Communistische Partij Nederland in het oude RAI-gebouw te Amsterdam beschrijft.
Omdat het programma, behalve politieke redevoeringen, ook blaasmuziek en didakties proletaries megafoon toneel omvatte, eiste de Gemeente Amsterdam op de toegangsprijs terecht vermakelijkheidsbelasting.
118 BLADEN KLADSCHRIFT: De diverse delen in verschillende stadia, met vele opmerkelijke varianten, inclusief het niet gepubliceerde tweede deel van de prachtige tekst uit Des Avonds Laat.
DIVERSE INTERMEZZO'S, aantekeningen, overdenkingenen en andere uitspattingen, zoals:
Een verhaal heeft een begin maar dat gaat niet vanzelf. Het is gemakkelijk genoeg, een verhaal te beginnen met de vermelding, dat die en die 'aan het raam zat' en 'beheerst werd door sombere gedachten.
Ontelbare mensen zitten aan het raam, met sombere gedachten of niet, maar wie wil dat lezen?
En ook:
De Stille Vriend moet geschreven worden in de derde persoon. Hoe heet de hoofdpersoon? Arnold Noodlot? Augur Kiesman? Het moet geen eigennaam zijn uit een boek van Hermans of van Bordewijk. Een gewone naam dus, zoals Stafman of Moccapunt.
Voor meer citaten wordt u doorverwezen naar de uitgebreide beschrijving in PDF-formaat.
De hier ter illustratie onder de nummers #5 ; #8 ; #27 en #30 weergegeven scans corresponderen met de nummers van de diverse onderdelen van deze beschrijving, die ook een grote hoeveelheid (uiteraard met goedkeuring opgenomen) citaten bevat.
Dat neemt niet weg dat in dit manuscript, deze fantastische kijk in de Keuken van de Meester, nog steeds een schat aan onbekend en ongepubliceerd materiaal terug te vinden is.
Nog een paar exemplaren beschikbaar van deze bijzondere catalogus die op deze pagina's al een paar keer aan de orde is geweest.
Het was mij een eer deze prachtige tekst van Gerard Reve op deze manier te hebben mogen uitgeven.
Fraaie originele foto, oorspronkelijk uit 1980: Reve gezeten achter zijn schrijftafel, kroontjespen in de aanslag.
Deze zeer goed bewaard gebleven foto is op de achterzijde in blauwe balpen GESIGNEERD door Steye Raviez (1942-2017).
Fraaie originele foto, oorspronkelijk uit 1980: Reve peinzend achter zijn schrijftafel.
Niet gesigneerd.
Fraai blad handschrift: een opsomming van de titels van 26 van Reves gedichten, voorafgegaan door het paginanummer van de Verzamelde Gedichten, afgerond met een handtekening.
Bovenaan het blad staat de tekst
Gedichten die geschikt zijn om voor te lezen in Belgie (13 t/m 23.2.1993) in verband met Liefde en Begeerte.
Bedoeld wordt Saint Amour of Behoud de Begeerte, een literaire manifestatie met o.m. Hugo Claus en Pjeroo Roobjee, gehouden in 10 Belgische steden in de maand februari 1994 (dus geen 1993).
Fascinerend om de titels van zoveel prachtige verzen in Gerard Reves handschrift onder elkaar te zien staan (grotere afbeelding hier).
NB: Wat de geschiktheid betreft: Reve maakte altijd onderscheid tussen gedichten van zijn hand die hij zelf geslaagd vond en gedichten die tijdens een voordracht bij het publiek het best overkwamen.
Promotieposters voor Reves bij L.J. Veen uitgegeven werken Brieven aan mijn Lijfarts (1991), Brieven van een Aardappeleter (1991), Ik Bak ze Bruiner (1996) en Brieven aan Matroos Vos (1997).
Uit het bezit van Gerard Reve, eenmaal gevouwen, zoals uitgegeven.
Facsimile herdruk van Reves poeziedebuut uit 1940, uitgegeven in een oplage van 500 exemplaren, alle door Gerard Reve genummerd en GESIGNEERD.
Voorpublicatie van het eerste hoofdstuk van de roman Het Hijgend Hert, in druk zowel als in facsimile van het handschrift, uitgegeven als leporello in fraai bedrukt kartonnen bandje.
Nieuwjaarsgeschenk, oplage 1200 exemplaren, alle door Gerard Reve GESIGNEERD.
Aanbiedingskaartje van een der uitgevers bijgevoegd.
Dit is een van de 30 exemplaren die ter beschikking bleven van de dichter, als nieuw, in rode envelop.
Gerard Reve - Opstellen Nederlands - Amsterdam, Bezige Bij, 2001 - or. omslag - 20 euro
Facsimile van een schrift met handgeschreven schoolopstellen uit de periode 1939-1940, in kleur gedrukt in een oplage van 1750 exemplaren.
Dit is een van de 250 exemplaren van dit nieuwjaarsgeschenk die ter beschikking bleven van de auteur.
Separate herdruk van een brief aan Simon Carmiggelt, oorspronkelijk gepubliceerd in De Taal der Liefde (1972), in offset gedrukt in een beperkte oplage van 200 exemplaren.
Dit is een van de 100 Romeins genummerde exemplaren die ter beschikking bleven van de auteur; de 100 Arabisch genummerde exemplaren maken deel uit van de cassette Dorpenroute, Kroniek van een Landschap.
Als nieuw, meerdere exemplaren beschikbaar.
Als boven.
De afbeelding toont pagina 4 en 5 van dit ondergewaarde boekje.
Originele afdruk van dit sympathieke portretje van de Volksschrijver gezeten op een bankje aan het Tweede Weteringplantsoen, Amsterdam, 1975.
Copyright-stempel van de fotograaf George Verkuil (1939-2006) op de achterzijde.
Fraai gecalligrafeerde brief waarin Wijnberg, een bekende van Reve uit de tijd van Tirade en de Witte Olifanten, reageert op de commotie die ontstond naar aanleiding van het beruchte interview in Het Parool.
Misschien nog wel het mooist in gevouwen staat, als boven weergegeven.
(Gerard Reve) Simon Vestdijk - Zeer geachte Heer van het Reve - Woubrugge, Avalon Pers, 2006 - verguld linnen - 1e druk in boekvorm - [verkocht]
Teksten van enkele brieven van Vestdijk aan de jonge Reve uit periode 1947-1951, met de hand gezet en gedrukt in blauw en zwart op Zerkall Bütten in een oplage van 110 exemplaren.
Met de hand gezet en gedrukt in violet en zwart in een beperkte oplage van 75 exemplaren t.g.v. de 70e respectievelijk 45e verjaardag van Gerard Reve en Boudewijn Büch, alle door de dichter genummerd en GESIGNEERD.
Dit is een van 30 Arabisch genummerde reguliere exemplaren, ingenaaid in een omslag van gemarmerd papier met een bedrukt titeletiketje op de voorzijde.
Daarvan een van de 20 voorzien van een door de dichter op zijn eigen Gronlandea Pers gedrukte bijlage met daarin een vierde Reve-gedicht, inclusief handgestempeld erratumblad en met de handgeschreven regels “Dit is papier / dat ik ontsier”.
Meer informatie over deze wonderlijke bijlage vindt u in noot 1 en 2 van dit verhaal.
Eerste druk van Büchs tweede verzenbundel, uitgegeven in een oplage van 1350 exemplaren, met op de voorzijde van het omslag een reproductie van een litho van de hand van Vladimír Suchánek.
Exemplaar als nieuw.
Boudewijn Büch - De Taal als Blauw - Amsterdam, Arbeiderspers, 1977 - ingenaaid in omslag - 1e druk - 25 euro
Als boven, GESIGNEERD exemplaar.
Eerste druk van Büchs derde verzenbundel, uitgegeven in een oplage van 1250 exemplaren, omslag uitgevoerd naar ontwerp van Menno Buch en Vladimír Suchánek.
Exemplaar als nieuw.
Boudewijn Büch - De Sonnetten - Amsterdam, Arbeiderspers, 1978 - or. omslag - 1e druk - 25 euro
Als boven, GESIGNEERD exemplaar.
Boudewijn Büch schreef speciaal voor deze catalogus het gedicht MODERNE BIBLIOFILIE.
Het vers werd afgedrukt op de binnenzijde van het voorplat: eenmaal in druk en eenmaal in fascimile van het handschrift.
Dit is een van de weinige exemplaren waarin het vers werd GESIGNEERD door Boudewijn Büch.
(Boudewijn Büch) De Literaire Nalatenschap van Boudewijn Büch - Amsterdam, Boekhandel J. de Slegte bv, 1991 - ingenaaid in omslag - 40 euro
Deze catalogus bevat een katern met 10 van Büchs niet eerder gepubliceerde jeugdverzen, gedrukt op gevergeerd lichtblauw Drie Kronen papier.
Dit is een van de weinige exemplaren waarin het eerste blad van dit katern werd GESIGNEERD door Boudewijn Büch.
Ook ongesigneerd leverbaar.
NB: Nog een handjevol exemplaren verkrijgbaar van Catalogus 10 (The Blue Poet Strikes Again!), De Reve-collectie van Adriaan van Dis (met voorwoord van Boudewijn Büch), Gezicht op Kerstmis (zonder voorwoord van Boudewijn Büch, maar dat is een verhaal op zich) en Kleine bijdrage tot de Meetbaarheid van de Smart.
Een van de 150 luxe exemplaren in blauw linnen met stofomslag, alle door Boudewijn Büch genummerd en GESIGNEERD.
Fraai exemplaar, zonder dat verrekte erratumvelletje (zie alhier, noot nummer 6), hier in fotocopie bijgevoegd.
NB: Niet iedereen is op de hoogte van het feit dat GERRIT KOMRIJ zijn toezegging dit ietwat mechalomane werk van een voorwoord te voorzien in een later stadium introk.
Zie hiervoor zijn in deze tekst geciteerde brief aan ondergetekende.
Mooi blad handschrift in inkt, gedateerd 29/30 XII 1985, met doorhalingen en correcties, hier nog zonder de slotregel.
Dit vers werd voor de eerste (en gelijk ook laatste) keer gepubliceerd in een obscuur bundeltje uitgegeven t.g.v. een Poeziefestival te Den Haag, 1987.
Niet opgenomen in Verzamelde Gedichten (geen commentaar).
Fraai portret van Boudewijn Büch, in opdracht van AENIGMA books & prints in 2003 afgedrukt in een oplage van 10 exemplaren.
De foto's werden op de achterzijde in potlood betiteld, gedateerd, genummerd en gesigneerd door de Amsterdamse fotograaf ROB BECKER.
Dit is nummer 3, gemonteerd in passepartout van 40 x 30 cm.
Een lichte variant op het portret dat werd afgedrukt op de voorzijde van Boudewijns Een Boekenkast op Reis (1999, de luxe editie bevat weer een andere variant) en later op het omslag van De Verzamelaar Verzameld (2003).
Exemplaar als nieuw van dit overzicht van Buchs boeken, handschriften en ander werk.
Een van 10 (geloof ik, weet het zelf niet eens meer) door Binderij Phoenix op diverse manieren gebonden exemplaren.
Dit exemplaar in vol blauw linnen met vergulding op rug en voorplat, als nieuw.
5 originele foto’s van de hand van ROB BECKER, 20 x 15 cm, in tint overlopend van blauw naar bruin, stijlvol gemonteerd in een leporello ontworpen en vervaardigd door de Amsterdamse boekbindster Ursula Bouman.
Strikte oplage van 5 exemplaren plus 2 HC, zoals vermeld in het colofon.
Mint in originele met 2 kleuren linnen overplakte schuifdoos met kijksleuf.
Buitenmaten van dit bijzondere object: 25,5 x 17,5 x 2 cm.
Een in een eerste oplage van 250 (+ 5 luxe) exemplaren verschenen boekje, waarover De Volkskrant onder meer het volgende te melden had:
"Een discreet en met voelbaar respect geschreven verslag van een uitbundige vriendschap tussen twee schrijvers [...] achter wier grappen een diepe melancholie te lezen is."
En als De Volkskrant het zegt, dan moet het wel zo zijn.
NB: U kunt de tekst van het boekje ook gewoon even digitaal doornemen.
Eric Schneyderberg - Circus Büch - Büchmania, 2005 - ingenaaid in omslag - 1e druk - 15 euro
Oplage 325 exemplaren, als nieuw.
Liber Amicorum met tal van bijdragen maar bovenal met illustraties van de hand van PETER PONTIAC.
Exemplaar als nieuw.
(Boudewijn Büch) BUCH BOEK, Liber Amicorum - Leiden, de Kler, 2004 - bedrukt canvas - smal 4to - 50 euro
Als boven.
Een van 150 Arabisch genummerde exemplaren die werden gebonden in goud- of zilverkleurig canvas.
Gouden exemplaar, als nieuw.
(Boudewijn Büch) BUCH BOEK, Liber Amicorum - Leiden, de Kler, 2004 - bedrukt canvas - smal 4to - 50 euro
Als boven.
Een van 150 Arabisch genummerde exemplaren die werden gebonden in goud- of zilverkleurig canvas.
Zilveren exemplaar, als nieuw.
(Boudewijn Büch) BUCH BOEK, Liber Amicorum - Leiden, de Kler, 2004 - fluweel in schuifhoes - smal 4to - 175 euro
Als boven.
Een van slechts 20 Romeins genummerde exemplaren gebonden in geblinddrukt blauw fluweel, in met rood fluweel overplakte schuifhoes.
Kwetsbaar, maar nog steeds prachtig exemplaar.